Гръцки извори за историята на древна Тракия

III Тракия в Тукидитовата "Археология" I 2-12 и II 14-17

Автори

  • Александър Фол Софийски университет "Св. Климент Охридски"

DOI :

https://doi.org/10.60053/GSU.IF.1.68.5-34

Ключови думи :

Пелопонеска война, Тукидит, Троянска война

Резюме

Откъсите от „Пелопонеската война", които съставляват т. нар. ,,Археология" на Тукидид, са 12-20 и 1114-17. Те са били проучвани и се проучват със съзнанието, че текстът и подтекстът са неоценими свидетелства за историята на древна Гърция между двете войни - Троянската и Пелопонеската, които, както внушава самият автор, са знамения на нови епохи. Тогава не е ли странно да се твърди още в заглавието, че в същите описа­ния могат да се намерят данни за Тракия или че - дори! - Тракил неви­димо присъствува в тях? В литературата върху Тукидид такова питане естест­вено не би могло да бъде отправено. Тази студия е трета поред след посветените на Хекатей и на Херодот, публикувани в предидущите томове на ГСУ-ИФ. В тях направих опит да приложа, къде изцяло (Хекатей), къде примерно (Херодот), стратиграфския принцип на анализ на писмените сведения от един автор. Новото бе, че стра­тиграфският принцип се съчета с т. нар. условно проблемна ситуация, най­-простото обяснение на която е всяко достигнато равнище на аналитичен резултат е същевременно основа на нова алтернатива, т. е. панова хипотетична постройка. Методът, приложен върху посочените в заглавието откъси (1 13-20 се изключват, защото засягат гръцката политическа история до Пелопонеската война), даде неочаквани, но не и странни сведения за Тракия, ако Тракия се схваща в югоизточноевропейски етно-културен смисъл. Най-общата причина за успеха беше, че тракийската действителност е диахронна спрямо гръцката. Но това ще стане ясно по-нататък.

Използвани източници

HERODOTI EXCERPTA AD THYCIDIDEM I 3 ΕΤ 4 (ED. FEIX)

II 56,1: ... της νυν Έλλάδος, πρότερον δέ Πελασγίης καλευμένης.

III 44,2: ΆθηναΙοι δε επί μέν Πελασγών εχόντων την νυν Έλλάδα καλεο­μένην ησαν Πελασγοί, όνομαζόμενοι Κραναοί, επi δέ Κέκροπος βασιλέος επεκλήθησαν Κεκροπίδαι, έκδεξαμένου δέ Έρεχθέος τήν αρχήν 'Αθηναίοι μετωνομάσθησαν, 'Ίωνος δέ του Ξούθου στρατάρχεω γενομένου 'Αθη­ναίοισι εκλήθησαν άπό τούτου 'Ίωνες.

I 56,2: ... ταυτα γάρ ην τά προκεκ:ριμένα, έόντα τό αρχα'iΌν τό μεν Πελα­σγικόν, τό δέ Έλληνικόν εθνος. και τό μεν ούδαμij κω εξεχώρησε, τό δέ πολυπλάνητον κάρτα.

I 56,3: επi μέν γάρ Δευκαλίωνος βασιλέας οiκεε γην την Φθιωτιν, έπi δεΔώρου του 'Έλληνος την ύπό τήν "Οσσαν τε καi τόν 'Όλυμπον χώρην, κ:α­λεομένην δε ΊστιαιιΤηιν. έκ δε της Ίστιαιώτιδος ώς εξανέστη ύπό Καδμείων, οίκεε εν Πίνδφ Μακεδονόν καλεόμενον ...

II 56,2: ... ουτοι δέ μοι δοκέουσι ύπό Πελασγων όνομασθηναι, πλήν Ποσειδέωνος .. .

II 51,1: ... του δε Έρμέω τά αγάλματα όρθά εχειν τά αiδοΙα ποιευντες ούκ απ' Αίγυπτίων μεμαθήκασι, αλλ' άπό Πελασγων πρώτοιμεν Έλλ1Ίνων άπάντων ΆθηναΙοι παραλαβόντες, παρά δε τούτων άλλοι.

II 51,2: ... δστις δέ τά Καβείρων δργια μεμύηται, τά Σαμοθρ1Ίικες έπιτε­λέουσι παραλαβόντες παρά Πελασγων, ουτος &νηρ οίδε τό λέγω.

II 51, 3-4: την γάρ Σαμοθρηίκην οίκεον πρότερον Πελασγοi οδτοι οί περ Αθηναίουσι σύνοικοι έγένοντο, καi παρά τούτων Σαμοθρήικες τό, δργια παραλαμβάνουσι. όρΘά ών εχειν τά αιδοία τάγάλματα του Έρμέω 'Αθηναίοι πρώτοι 'Ελλήνων μαθόντες παρά Πελασγων έποιήσαντο. οί δέ Πελασγοi ίρόν τινα λόγον περί αυτου ελεξαν, τό, εν τοίσι έν ΣαμοθρηίκlJ, μυστηρίοισι δεδήλωται.

ΙΙ 52,1: εθυον δε πάντα πρότερον οί Πελασγοί θεοίσι έπευχόμενοι, ώς ί;γώέν Δωδών1J οίδα ακούσας, έπωνυμίην δέ ουδ' οϋνομα έποιευντο ουδενι uιJ τωvού γάρ ακηκόεσάν κω.

II 57, 1: i1ντινα δέ γλωσσαν ϊεσαν οί Πελασγοί, ούκ εχω ατρεκέως ειπείν εί δέ χρεόν έστι τεκμαιρόμενον λέγεινν τοίσι νυν ετι έουσι Πελασγών των ύπέρ Τυρσηνων Κρηστωνα πόλιν οίκεόντων, οϊ δμουροί ποτε ,Ίσαν τοiσι νυν Δωριευσι καλεομένοισι (οίκεον δε τηνικαυτα γην την νυν Θεσσαλιω­ τι ν καλεομένην.

II 57, 2: καi των Πλακίην τε καi Σκυλάκην Πελασγών οiκησάντων έν Έλλησ­πόντφ, οϊ σύνοικοι έγένοντο 'Αθηναίοισι, καi δσσα αλλα Πελασγίκα έόντα πολίσματα τό οϋνομα μετέβαλε, ε'ί τούτοισι τεκμαιρόμενοΎ δεί λέ­ γειν, ,Ίσαν οί Πελασγοί βάρβαρον γλωσσαν ίέντες.

I 57, 3: εί τοίνυν ήν καi παν τοιουτο τό Πελασγικόν, τό 'Αττικόν εθνος έόν Πελασγικόν αμα τij μεταβολ1j τij ές 'Έλληνας καi τ~Ίν γλωσσαν μετέμαθε, καi γάρ δ1Ί ούτε οί Κρηστωνιηται ούδαμοiσι των νυν σφεας περιοικεόντων είσi όμόγλωσσοι, ηλουσί τε δτι τόν Ίνείκαντο γλώσσης χαρακτηρα με­ ταβαίνοντες ές ταυτα τά χωρία, τουτον εχουσι έν φυλακ1j.

I 58, 1: τό δέ Έλληνικόν γλώσσ1J μέν, έπείτε εγένετο, αίεi ποτε τij αυτij δια­χραται, ώς έμοi καταφαίνεται είναι. άποσχισθεν μέντοι από του Πελασ­γικου έόν ασθενές, απά σμικρου τεο τήν αρχήν δρμώμενον αυξηται ές πλη­ θος των έθνέων, Πελασγών μάλιστα· προσκεχωρηκότων αυτφ καi άλλων εθνέων βαρβάρων συχνων. πρός δ1Ί ών εμοιγε δοκέει ουδέ τό Πελασγικόν ε&νος, έόν βάρβαρον, ούδαμά μεγάλως αύξηθfjναι.

Ι 171,2: ... είσi δέ τούτων Καρες μέν απιγμένοι ές την i1πειρον έκτων νήο·ων· τό γάρ παλαιόν έόντες Μίνω κατήκοοι καί καλεόμενοι. Λέλεγες είχον τάς νήσους, φόρον μεν ουδένα ύποτελέοντες, δσον καi εγώ δυνατός ειμι (επί) μακρότατον έξικέσθαι ακοij, οί δέ, δκως Μίνως δέοιτο, έπλ11ρουν οί τάςνέας.

I 171,3: ατε δέ Μίνω τε κατεστραμμένου γην πολλήν καi εύτυχέοντος τφ πολέμφ τό Καρικόν ,Ίν εθνος λογιμώτατον των έθνέων άπάντων κατά τουτον μα τόν χρόνον μακρφ μάλιστα.

Ι 171 ,5: μετά δέ τους Καρας χρόνφ ϋστερον πολλφ Δωριέες τε καi 'Ίωνες έξανέστησαν έκ των νήσων καi οϋτως ές τ~Ίν ηπειρον άπίκοντο. κατά μεν δέ Καρας οϋτω Κρητες λέγουσι γενέσθαι· ού μέντοι αύτοί γε δμολογέουσι τούτοισι οί Καρες, αλλά νομίζουσι αυτοί έωυτους είναι αυτόχθονας ηπειρώ­ τας καi τφ ουνόματι τφ αυτφ αίεi διαχρεωμένους τφ περ νυν.

1 171,6: αποδεικνυσι δέ έν Μυλάσοισι Διός Καρίου ίρόν ι'φχαϊον, του Μυ­σοϊσι μέν καi Λυδοίσι μέτεστι ώς κασιγνήτοισι έουσι τοϊσι Καρσί· τόν γάρ Λυδόν καi τόν Μυσόν λέγουσι είναι Καρός αδελφεούς. τουτοισι μέν δη μέ­ τι:στι, δσοι δε έόντες άλλου εΘνεος ομόγλωσσοι τοίσι Καρσi έγένοντο, τού­ τοισι δέ ου μετά.

1 171, 4: καί σφι τριζά έξευρήματα έγένετο τοϊσι οί ''Ελληνες έχρήσαντοκαi γάρ επί τά κράνεα λόφους έπιδέεσθαι Καρες εΙσι οί καταδέξαντες καi έπί τάς ασπίδας τα σημήια ποιέεσθαι, καί δχανα άσπίσι ουτοι εiσι οί ποιη­ σάμενοι πρώτοι· τέως δέ αvευ όχάνων έφόρεον τάς ασπίδας πάντες οί περ έώθεσαν ασπίσι χρασθαι, τελαμωσι σκυτίνοισι οiηκίζοντες, περί τοίσι αύχέσι τε καi τοίσι άριστεροίσι ωμοισι περικείμενοι.

Файлове за сваляне

Публикуван

26.07.1979

Как да цитирате

Фол, А. (1979). Гръцки извори за историята на древна Тракия: III Тракия в Тукидитовата "Археология" I 2-12 и II 14-17. ГСУ-ИФ, 68(1), 5–34. https://doi.org/10.60053/GSU.IF.1.68.5-34